Ατομική Σχεσιακή Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεία δια ζώσης ή διαδικτυακά

Η Σχεσιακή Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεία είναι μια σύγχρονη μορφή ψυχαναλυτικής προσέγγισης που εστιάζει στο ρόλο των διαπροσωπικών σχέσεων και στο ρόλο που διαδραματίζουν στον ψυχισμό και στη διαμόρφωση ταυτότητας. «Πατέρες» της προσέγγισης είναι ο Stephen Mitchell και Jay Greenberg συνδυάζοντας θεωρίες κι από άλλες θεωρητικές σχολές όπως των αντικειμενοτρόπων σχέσεων κ.α.

 
Ο χώρος της θεραπείας είναι ένας χώρος διαλόγου. Σ’ αυτόν μπορεί να χωρέσει όχι μόνο ό,τι φέρνεις εσύ —σκέψεις, όνειρα, φόβοι, επαναλαμβανόμενα μοτίβα, σχέσεις— αλλά και ό,τι γεννιέται μεταξύ μας. Οι σιωπές, οι συγκρούσεις, η οικειότητα ή η απόσταση δεν θεωρούνται εμπόδια, αλλά υλικό προς διερεύνηση. Σε αυτό το πλαίσιο, ο ρόλος μας δεν είναι ούτε παθητικά παρατηρητικός, ούτε καθοδηγητικός. Δεν αποφασίζουμε για σένα, δεν σου προτείνουμε το «σωστό» αλλά  στεκόμαστε δίπλα σου, προσπαθώντας να κατανοήσουμε τι σημαίνει για σένα το να επιλέγεις ή να μην επιλέγεις.

Η δική μας υποκειμενικότητα δεν απουσιάζει από τη διαδικασία — είναι όμως ένα εργαλείο προσεκτικά χρησιμοποιημένο. Προσπαθούμε στο δωμάτιο να είμαστε κατά Bion “ελεύθερες μνήμης και επιθυμίας”, να αφήνουμε δηλαδή στην άκρη προκαταλήψεις και επιδιώξεις, ώστε να μπορούμε να ακούμε αυτό που αναδύεται κάθε φορά, χωρίς να το αναγκάζουμε να χωρέσει σε ήδη γνωστά σχήματα. Έτσι, η θεραπευτική σχέση γίνεται πεδίο αυθεντικής συνάντησης. 

Δε ξεχνάμε μάλιστα, πως όταν σε έχουμε αντικριστά μας στο θεραπευτικό δωμάτιο, συμβολικά έχουμε κι όλους τους σημαντικούς σου Άλλους, που σε καθόρισαν με οποιοδήποτε τρόπο επομένως δουλεύουμε σαν σε ομαδική θεραπεία με δύο άτομα στο θεραπευτικό δωμάτιο (Charalambides, 2024).

Σε αρκετά θεραπευόμενα άτομα με προηγούμενη θεραπευτική εμπειρία, η ερώτηση «πώς νιώθεις μέσα στη θεραπεία;» ή «πώς βίωσες τη συγκεκριμένη ερώτηση που σου απευθύνθηκε;» λειτούργησε ως απρόσμενη εμπειρία. Πολλά άτομα ανέφεραν ότι δεν είχαν ποτέ προηγουμένως συναντήσει τέτοιου είδους ερωτήματα. Αυτές οι παρεμβάσεις δεν είναι απλώς πληροφοριακές, αλλά ανοίγουν έναν ενδιάμεσο χώρο σκέψης, όπου η διαφωνία, η αμφιθυμία, ακόμη και η απόσταση μπορούν να κατονομαστούν, να αναγνωριστούν και να γίνουν αντικείμενο σεβασμού.
Πρόκειται για πράξεις που ενθαρρύνουν τη συγκρότηση ενός θεραπευτικού πεδίου λιγότερο ιεραρχικού και περισσότερο σχεσιακού, όπου η υποκειμενικότητα του θεραπευόμενου ατόμου δεν ενσωματώνεται, αλλά προσκαλείται!